การเตรียมสารละลายฮอร์โมน
บทความ > การเลี้ยงปลาดุกบิ๊กอุย > การเพาะพันธู์ปลดดุกบิ๊กอุย
การเตรียมสารละลายฮอร์โมน
ฮอร์โมนชนิดต่างๆที่จะนำมาใช้ฉีดกระตุ้นให้กับพ่อแม่พันธุ์ปลา จะต้องทำให้อยู่ในรูปของสารละลายและเจือจางให้มีความเข้มข้นที่พอเหมาะเสียก่อน จึงจะสามารถนำไปฉีดเข้าตัวปลาได้ ซึ่งฮอร์โมนแต่ละชนิดจะมีรูปลักษณะและหน่วยความเข้มข้น ตลอดจนวิธีการเตรียมที่แตกต่างกันดังนี้
1. วิธีการเตรียมสารละลายฮอร์โมนจากต่อมใต้สมอง เมื่อชั่งน้ำหนักปลาที่จะฉีดและคำนวณปริมาณต่อมที่จะใช้เรียบร้อยแล้ว ให้นำต่อมใต้สมองที่เตรียมไว้ไปบดในหลอดบดต่อมหรือโกร่งบดยาจนละเอียด หากเป็นต่อมที่แช่อะซีโตนไว้ต้องนำมาผึ่งไว้สักพักหนึ่ง เพื่อให้อะซีโตนระเหยออกไปก่อน ใช้เข็มฉีดยาดูดเอาน้ำกลั่นเติมลงไปในหลอดบดในปริมาณเล็กน้อยก่อน
วิธีการบดต่อมใต้สมอง ให้หยอดน้ำหยดเล็กๆลงบนก้านบด แล้วเอาก้านบดบริเวณที่เปียกไปแตะเข้ากับต่อมใต้สมอง จากนั้นให้เอียงหลอดบดต่อมทำมุมประมาณ 30 องศา สอดก้านบดเข้าไปในหลอดบด ระหว่างนี้ระวังอย่าให้ต่อมตกลงสู่ก้นหลอดบด ดันก้านบดลงไปจนแน่นแล้วหมุนก้านบดไปมา เติมน้ำอีกเล็กน้อย บดต่อไปจนละเอียดดี แล้วจึงดึงก้านบดออก ใช้น้ำกลั่นที่เหลือล้างก้านบด เมื่อจะนำไปฉีดจึงค่อยเติมน้ำกลั่นให้เพียงพอกับปริมาณ ที่ต้องการฉีดทั้งหมดในแต่ละครั้ง โดยใช้เกณฑ์ว่าใช้น้ำกลั่น 1 ซีซี. ต่อน้ำหนักแม่ปลา 1 กิโลกรัม
2. วิธีการเตรียมสารละลายฮอร์โมนสกัด เนื่องจากฮอร์โมนสกัดอยู่ในรูปผลึกแห้งบรรจุขวดหรือหลอดแก้ว ดังนั้นเมื่อจะนำมาใช้ก็ต้องเติมน้ำกลั่นลงไปละลายผลึกฮอร์โมนในปริมาณที่เหมาะสม
วิธีการเตรียมสารละลายฮอร์โมนสกัด (เอช.ซี.จี.)จะสะดวกกว่าต่อมใต้สมองมาก เพียงแต่ดูว่าในหลอดนั้นบรรจุเอซ.ซี.จี.อยู่กี่ ไอยู แล้วเติมน้ำกลั่นลงไปก็สามารถแบ่งฮอร์โมนมาฉีดได้ถูกต้อง ยกตัวอย่าง เช่น ฮอร์โมน 5,000 ไอยู ถ้าเติมน้ำกลั่น 5 ซีซี. กำหนดความเข้มข้นแล้วก็ดูดสารละลายฮอร์โมนไปใช้ตามอัตราส่วน
ส่วนฮอร์โมนสกัดที่ละลายแล้วถ้าใช้ไม่หมดก็สามารถเก็บ ไว้ใช้ในครั้งต่อไปได้ โดยเก็บไว้ในตู้เย็นช่องธรรมดา แต่ไม่ควรเก็บ ไว้นานเกินไป ทางที่ดีควรละลายฮอร์โมนเท่าที่จะฉีดหมดพอดีในแต่ละครั้งเท่านั้น
3. วิธีการเตรียมสารละลายฮอร์โมนสังเคราะห์ วิธีการใช้ฮอร์โมนสังเคราะห์ที่มีชื่อการค้าว่า “ซูพรีแฟคท์” ซึ่งอยู่ในรูป สารละลายบรรจุขวด โดยบรรจุขวดละ 10 ซีซี หรือ 10,000 ไมโครกรัม ดังนั้นใน 1 ซีซี. จะมีเนื้อฮอร์โมน 1,000 ไมโครกรัม จึงสามารถแบ่งมาใช้ให้พอดีกับปริมาณแม่ปลาได้ไม่ยาก เมื่อจะใช้ เพียงแต่ดูดออกมาผสมกับน้ำกลั่นให้ได้ระดับความเข้มข้นตามอัตราที่กำหนดและมีปริมาณเพียงพอก็สามารถนำไปฉีดให้กับพ่อแม่ ปลาได้
ส่วนยาโดมเพอริโดน (โมทิเลียม) ที่จำเป็นต้องใช้ร่วมกับฮอร์โมนสังเคราะห์นั้น ใน 1 เม็ดบรรจุ 10 มิลลิกรัม เมื่อคำนวณได้ว่าใช้กี่เม็ดจึงนำมาบดให้ละเอียดในโกร่งบดยา จากนั้นจึงนำไปเติมลงในสารละลายฮอร์โมนสังเคราะห์ตามอัตราที่กำหนด ข้อควรระวังในการใช้โมทิเลียม คือ จะต้องบดยาให้ละเอียดจริงๆ และต้องละลายให้เป็นเนื้อเดียวกันกับสารละลายฮอร์โมนสังเคราะห์ เพื่อป้องกันยาอุดตันเข็มฉีดยา
4. ปริมาณตัวทำละลายที่ใช้ ตัวทำละลายที่ใช้ในการบด ต่อมหรือละลายฮอร์โมนนั้นนิยมใช้น้ำกลั่น ซึ่งการเตรียมสารละลายฮอร์โมนชนิดต่างๆที่จะฉีดให้กับพ่อแม่พันธุ์ปลาดุกนั้น นอกจากจะต้องให้มีความเข้มข้นตามอัตราที่กำหนดแล้ว ปริมาณของตัวทำละลายฮอร์โมนก็ต้องใส่ลงไปให้เพียงพอต่อการฉีดปลาทั้งหมด ในแต่ละครั้ง และให้เหมาะสมกับขนาดของปลาแต่ละตัวด้วย คือ การฉีดปลาดุกที่มีขนาดน้ำหนัก 200-500 กรัม ควรใช้สารละลายฮอร์โมนที่ผสมแล้วประมาณ 0.3-0.7 ซีซี หรือโดยเฉลี่ย 0.5 ซีซี.ต่อตัว ปลาดุกขนาดน้ำหนัก 500-2,000 กรัม ควรใช้ปริมาณสารละลายฮอร์โมนที่ผสมแล้วประมาณ 0.4-1.2 ซีซี. หรือโดยเฉลี่ย 0.8 ซีซี.ต่อตัว และปลาดุกที่มีขนาดน้ำหนัก 2,000 กรัมขึ้นไปควรใช้ปริมาณสารละลายฮอร์โมนที่ผสมแล้วประมาณ 1.0-2.5 ซีซี. หรือโดยเฉลี่ย 1.75 ซีซี ต่อตัว
ดังนั้นการคำนวณปริมาณสารละลายที่จะผสมกับฮอร์โมน เพื่อฉีดให้กับพ่อแม่พันธุ์ควรได้คำนึงถึงสิ่งนี้ด้วย เพราะถ้าใช้ตัวทำละลายมากเกินไปอาจทำให้กล้ามเนื้อโป่งพอง หรือถ้าใช้ตัวทำละลายน้อยเกินไปอาจทำให้ฮอร์โมนกระจายไม่ทั่วถึง การออกฤทธิ์ของฮอร์โมนก็จะไม่ได้ผลเต็มที่
No comments