การฉีดฮอร์โมน
บทความ > การเลี้ยงปลาดุกบิ๊กอุย > การเพาะพันธู์ปลดดุกบิ๊กอุย
การฉีดฮอร์โมน
หลังจากเตรียมฮอร์โมนให้อยู่ในรูปสารละลายที่มีความเข้มข้นและปริมาณเหมาะสมแล้ว ขั้นตอนต่อไปของการเพาะพันธุ์ปลาดุกบิ๊กอุยโดยวิธีผสมเทียมก็คือ การนำสารละลายฮอร์โมนนั้นไปฉีดให้กับแม่พันธุ์และพ่อพันธุ์ปลา เพื่อกระตุ้นให้แม่พันธุ์มีไข่แก่พร้อมที่จะได้รับการรีดไข่ออกมาผสมกับน้ำเชื้อได้ และกระตุ้นให้พ่อพันธุ์สร้างน้ำเชื้อ ได้ในปริมาณมากขึ้น
ตำแหน่งการฉีดฮอร์โมนให้พ่อแม่ปลานั้น สามารถฉีดเข้ากล้ามเนื้อลำตัวของปลาได้ทุกตำแหน่ง แต่ตำแหน่งที่เหมาะสมที่สุด คือ บริเวณกล้ามเนื้อเส้นข้างลำตัว ตรงใต้บริเวณฐานของครีบหลังส่วนต้น โดยใช้เข็มเบอร์ 22-24 วิธีการฉีดให้วางปลาที่จะฉีดไว้บนโต๊ะที่มีผ้าขนหนูชุบน้ำพอหมาดๆ ปูรองรับและใช้ผ้าขาวชุบน้ำหมาดๆมาคลุมตัวปลา แล้วจับให้มั่นทั้งด้านหัวและหางของปลา เพื่อป้องกันปลาตื้นโดยมีคนช่วยจับปลา 1 คน จากนั้นใช้หลอดฉีดยาที่บรรจุสารละลายฮอร์โมนเรียบร้อยแล้วค่อยๆ แทงเฉียงเข้ากล้ามเนื้อ โดยปักเข็มให้ตรงลงไปก่อนประมาณครึ่งเซนติเมตร จากนั้นจึงเอียงเข็มประมาณ 30 องศา แทงไปทางด้านหัวให้ลึกประมาณ 2 เซนติเมตร แต่ต้องระวังอย่าให้เข็มฉีดยาแทงถูกกระดูก จากนั้นจึงค่อยๆเดินสารละลายฮอร์โมนเข้าสู่ตัวปลาอย่างช้าๆ ก่อนฉีดควรไล่ฟองอากาศออกจากหลอดฉีดยาให้หมดก่อน เมื่อเดินยาหมดแล้วควรใช้สำลีกดตรงบริเวณที่ฉีดไว้สักครู่ เพื่อป้องกันสารละลายไหลย้อนกลับออกมา พร้อมกันนั้นก็ค่อยๆ ดึงเข็มออก เมื่อตึงเข็มออกแล้วควรใช้มือคลึงบริเวณรอยฉีดเบาๆเพื่อให้สารละลายกระจายไปตามเร็วขึ้น
ในกรณีของการใช้ต่อมใต้สมองที่จำเป็นต้องฉีดแม่ปลา 2 ครั้ง ควรฉีดครั้งที่สองสลับข้างกับการฉีดครั้งแรก เพื่อไม่ให้แม่ปลาช้ำเกินไป ส่วนตำแหน่งการฉีดก็ใช้บริเวณเหนือเส้นข้างลำตัวเช่นเดิม การฉีดจะเริ่มฉีดเวลาไหนก็ได้ผลพอๆ กัน แต่ถ้าหากกำหนดเวลารีดไข่ให้อยู่ในช่วงตอนกลางวันจะทำให้การทำงานสะดวกขึ้น
เมื่อทำการฉีดสารละลายฮอร์โมนให้กับพ่อแม่พันธุ์แล้ว ให้นำพ่อแม่พันธุ์ไปขังไว้ในภาชนะหรือบ่อพักพ่อแม่พันธุ์ เพื่อรอเวลาการรีดไข่หรือผ่าท้องเอาถุงน้ำเชื้อ ในระหว่างพักนี้พ่อแม่พันธุ์มักจะเกิดอาการเครียดและกัดกันเอง เนื่องจากถูกกระตุ้นด้วยฮอร์โมน และการอยู่รวมกันอย่างหนาแน่น ระยะนี้จึงควรใส่น้ำแค่พอท่วมปลาก็พอ จะช่วยลดการดิ้นหรือการกัดกันเองลงได้ น้ำที่ใช้ขังพ่อแม่พันธุ์ควรเป็นน้ำที่สะอาด มีลักษณะใสและไม่มีตะกอน นอกจากนี้ยังจำเป็นต้องเพิ่มออกซิเจนให้กับน้ำในบ่อพักพ่อแม่พันธุ์อย่างเพียงพอ เพราะปลาที่มีไข่แก่จัดจะมีความต้องการใช้ออกซิเจนเพิ่มขึ้นถึง 50 เปอร์เซ็นต์ของระดับปกติ การเพิ่มออกซิเจนในน้ำ อาจใช้วิธีพ่นลมลงในนำโดยใช้เครื่องแอร์ปั๊ม หรือปล่อยให้น้ำไหลผ่านตัวปลาตลอดเวลา หรือใช้วิธีสเปรย์น้ำให้เป็นฝอยลงในบ่อก็ได้ ซึ่ง 2 วิธีหลังนี้นอกจากจะช่วยเพิ่มออกซิเจนแล้วยังช่วย ถ่ายของเสียที่ปลาขับถ่ายออกมาและช่วยให้อุณหภูมิของน้ำในบ่อลดลงด้วย
นอกจากนี้ในการพักพ่อแม่ปลาระหว่างการฉีดแต่ละครั้ง และภายหลังการฉีดฮอร์โมนเสร็จแล้ว จะต้องแยกปลาเพศผู้และปลาเพศเมียไว้คนละบ่อ ทั้งนี้เพื่อความสะดวกในการปฏิบัติงาน
No comments