การฟักไข่
บทความ > การเพาะและการเลี้ยงปลาดุก > การเพาะพันธุ์ปลาดุกอุยโดยวิธีผสมเทียม
การฟักไข่
ก่อนที่จะทำการรีดไข่ผสมกับน้ำเชื้อควรจะเตรียมบ่อฟักไข่ไว้ให้เรียบร้อยก่อน โดยทำความสะอาดบ่อฟักไข่ด้วยด่างทับทิมหรือฟอร์มาลีนเข้มข้นทิ้งไว้ 1 วัน แล้วเติมน้ำสะอาดให้ได้ระดับน้ำสูงประมาณ 30 เซนติเมตร นำอวนไนล่อนสีฟ้าไปพาดขึงไว้บนปากบ่อหรือกระชัง ให้เนื้ออวนจมอยู่ใต้ผิวน้ำประมาณ 5-10 เซนติเมตร จากนั้นจึงนำไข่ที่ได้รับการผสมกับน้ำเชื้อแล้วมาโรยลงบนอวนไนล่อนสีฟ้า พยายามโรยไข่ให้กระจาย ไปทั่ว อย่าให้ไข่กองทับกันเพราะจะทำให้ไข่เสียได้ ในขณะที่โรยไข่นั้นให้ใช้มือแกว่งในน้ำให้เกิดการเคลื่อนไหว ซึ่งจะทำให้ไข่ลอยกระจายไปติดตามที่ต่างๆไม่กองสุมทับกัน โดยทั่วไปแล้วพื้นที่ 1 ตารางเมตรจะโรยไข่จากแม่ปลา 2 ตัวได้พอดี ในกรณีที่ไข่ปลาแก่เต็มที่และผสมกับน้ำเชื้อตัวผู้แล้วไข่จะมีการพัฒนาการ
โดยสังเกตได้จากสีของไข่จะมีสีน้ำตาลค่อนข้างใสแววอยู่ตลอดเวลา ส่วนไข่เสียหลังจากปล่อยลงฟักนาน 5-6 ชั่วโมงสีของไข่จะเปลี่ยนเป็นสีขาว แสดงว่าไข่เหล่านี้เริ่มเสียแล้ว เมื่อเวลาผ่านไปถ้ามีไข่เสียมากน้ำในถัง หรือบ่อฟักจะมีกลิ่นคาวจัดและเกิดฟองอากาศมาก จะต้องมีการถ่ายน้ำในบ่อออกประมาณ 1 ใน 3 แล้วเติมน้ำสะอาดลงไปให้ได้ระดับเดิม การเติมน้ำจะต้องค่อยๆ เติมไม่ให้ไข่ได้รับการกระทบกระเทือนมากจนไข่หลุดออกจากที่เกาะติดไว้
ทางที่ดีในบ่อฟักควรจัดระบบน้ำให้ไหลผ่านอย่างช้าๆอยู่ตลอดเวลา จะช่วยให้ไข่ฟักออกเป็นตัวได้ดีขึ้น เพราะน้ำที่ไหลผ่านจะชะเอาของเสียที่เกิดจากการเจริญของไข่และการเน่าของไข่เสียออกไป หากฟักในบ่อน้ำนิ่งต้องโรยไข่น้อยกว่าปกติและต้องใช้แอร์ปั๊มเพิ่มออกซิเจนในน้ำและต้องคอยสังเกตน้ำในบ่อ ถ้าน้ำเริ่มขุ่นและมีกลิ่นจะต้องรีบถ่ายน้ำทันที
เกษตรกรรายย่อยบางรายอาจจะออกแบบอุปกรณ์ฟักไข่ขนาดเล็กที่มีน้ำไหลผ่าน โดยใช้อุปกรณ์ที่หาได้ง่าย เช่น กะละมังพลาสติกเส้นผ่าศูนย์ กลางประมาณ 15 นิ้ว มีน้ำไหลผ่าน 1 ลิตรต่อชั่วโมง จะใช้ฟักไข่ปลาดุกอุยขนาด 200 กรัมไดพอดีที่ระดับอุณหภูมิของน้ำระหว่าง 20-30 องศาเซลเซียส ไข่จะฟักออกเป็นตัวโดยใช้เวลาประมาณ 24-30 ชั่วโมง และถ้าอุณหภูมิต่ำกว่านี้ ระยะเวลาของการฟักออกเป็นตัวจะยาวนานออกไป บางครั้งอาจใช้เวลาถึง 40 ชั่วโมง และถ้าอุณหภูมิสูงกว่านี้ไข่จะฟักออกเป็นตัวเร็วขึ้น แต่ต้องระมัดระวังอย่าให้อุณหภูมิของน้ำสูงกว่า 32 องศาเซลเซียส เพราะจะทำให้ไข่เสีย เป็นส่วนใหญ่ ซึ่งในกรณีที่อุณหภูมิของอากาศสูงมากจำเป็นต้องใช้พัดลมเป่าเหนือบริเวณที่ฟักไข่เพื่อป้องกันอุณหภูมิของน้ำสูงเกินไป เมื่อเห็นว่าไข่ฟักออกเป็นตัวหมดแล้วควรยกอวนไนล่อนที่ใช้สำหรับให้ไข่ติดขึ้นทันที เพื่อป้องกันน้ำเสียเนื่องจากไข่ที่ฟักไม่ออก
ลูกปลาที่ฟักออกจากไข่ใหม่ๆ จะลอดช่องตาอวนไนล่อนลงไปเกาะเป็นกลุ่มอยู่ตามมุมบ่อหรือก้นกระชังในลักษณะหงายท้อง ทำให้เห็นถุงไข่อยู่ข้างบนและส่วนหางกระดิกไปมา หลังจากฟักออกมาจากไข่ประมาณ 40 ชั่วโมง ลูกปลาจะแข็งแรงขึ้นมาก แต่ลูกปลายังไม่ต้องการอาหารจากภายนอกเพราะยังมีอาหารสำรองจากถุงไข่อยู่ ถุงไข่นี้จะยุบตัวหมดภายใน 3 วัน แต่ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับอุณหภูมิของน้ำด้วย ถ้าอุณหภูมิสูงถุงไข่จะยุบตัวเร็ว ถ้าอุณหภูมิต่ำถุงไข่จะยุบตัวช้า เมื่อถุงไข่ยุบตัวเกือบหมดลูกปลาจะเริ่มกินอาหาร สังเกตได้จากลูกปลาจะเริ่มว่ายน้ำขึ้นมาหากินอาหารตามผิวน้ำ เมื่อถึงระยะนี้ก็ต้องเริ่มให้อาหารแก่ลูกปลา และต้องลดระดับน้ำให้ต่ำลง หากไม่ลดอาจเป็นสาเหตุให้ลูกปลาอ่อนแอเนื่องจากการว่ายน้ำขึ้นลงได้
No comments