การคัดเลือกพ่อแม่พันธุ์
บทความ > การเพาะและการเลี้ยงปลาดุก > การเพาะพันธุ์ปลาดุกอุยโดยวิธีผสมเทียม
การคัดเลือกพ่อแม่พันธุ์
การเพาะพันธุ์ปลาดุกอุยโดยวิธีผสมเทียมให้ได้ผลดีจะต้องมีการคัดเลือกพ่อแม่พันธุ์เสียก่อน โดยคัดเลือกแม่ปลาที่มีอายุตั้งแต่ 8 เดือนขึ้นไป น้ำหนักตัวไม่น้อยกว่า 200 กรัม มีลักษณะเป็นเพศเมียที่ดีมีความสมบูรณ์เพศหรือมีท้องแก่ ซึ่งสามารถสังเกตได้ด้วยตาเปล่าและจากการสัมผัส กล่าวคือส่วนท้องจะต้องอูมเป่ง เมื่อมองจากด้านบนลงมาจะเห็นท้องกลมนูนออกได้อย่างชัดเจน ผนังท้องบางเมื่อคลำดูที่ท้องจะรู้สึกว่าท้องนิ่ม เมื่อดูอวัยวะเพศจะเห็นติ่งเพศพองนูนขึ้นมาจากลำตัว และมีสีอมชมพูเรื่อๆ ช่องเพศเป็นรูปวงรีกว้างใหญ่กว่าเพศผู้ หากมีเม็ดไข่หลุดออกมาจะพบว่าปลาที่มีไข่แก่จัดไข่จะเป็นสีน้ำตาลขุ่นจนถึงสีน้ำตาลเข้มใส ถ้ามีสีเหลืองอ่อนแสดงว่ายังใช้ไม่ได้ การตรวจดูเม็ดไข่นี้อาจจะทำได้โดยใช้หลอดแก้วเล็กๆสอดเข้าไปทางติ่งเพศ แล้วดูดเอาตัวอย่างไข่มาดู แต่วิธีนี้ไม่นิยมทำกันเพราะเสียเวลาและจะทำให้ปลาบอบช้ำ
สำหรับพ่อพันธุ์ควรเลือกปลาที่สมบูรณ์แข็งแรง ไม่มีโรค ติ่งเพศค่อนข้างพองยาวเห็นได้ชัดเจน สีของติ่งเพศค่อนข้างคล้ำ ควรมีอายุ 1 ปีขึ้นไป น้ำหนักประมาณ 150-350 กรัม ผิวพรรณดูสะอาดตา ลำตัวค่อนข้างเรียว เพราะถ้าตัวกลมแสดงว่าเป็นปลาอ้วนน้ำเชื้อจะไม่ดี ถ้าพบว่าปลาตัวผู้อ้วนก็พอจะเดาได้ว่าปลาตัวเมียที่เป็นปลาชุดเดียวกันนั้นไข่จะไม่ดีด้วย พ่อแม่พันธุ์ต้องคัดเลือกให้ได้ขนาดไล่เลี่ยกันไว้เป็นชุดเดียวกัน เช่น ขนาด 200-220 กรัม ขนาด 230-250 กรัม เป็นต้น หากปลาขนาดเล็กสุดกับใหญ่สุดมีความแตกต่างกันมากจะมีปัญหาเรื่องเวลาที่กำหนดไว้ในการรีดไข่และน้ำเชื้อผสม เมื่อคัดเลือกพ่อแม่พันธุ์ได้ตามต้องการแล้วให้ทำการแยกเพศและขังปลาทั้งสองไว้ในถังซีเมนต์หรือถังพลาสติก จากนั้นใส่น้ำไว้ในระดับสูงประมาณ 5-10 เซนติเมตร แล้วใช้ตาข่ายคลุมไว้ เพื่อป้องกันการทำร้ายกันเองและป้องกันปลากระโดดหนี
ข้อควรระวังในการคัดเลือกพ่อแม่พันธุ์คือ ปลาเพศเมียถ้าพบว่าดิ่งเพศบวมมีสีแดงช้ำ แม้ว่าท้องจะดีก็ไม่ควรนำมาใช้เป็นแม่พันธุ์เพราะจะไม่ได้ผล นอกจากนั้นการจับปลาตัวเมียต้องใช้ความระมัดระวังมาก ควรใช้สวิงตัก เมื่อจะจับตัวปลาก็ควรใช้ผ้ารอง ไม่ควรจับโดยบีบบริเวณโคนครีบหู (เงี่ยง) เพราะจะทำให้รังไข่ทะลักออกมา ปลาจะบอบช้ำ และควรใช้มืออีก ข้างหนึ่งจับท่อนหางปลาไว้ด้วยเสมอ
No comments