อาหารสำเร็จรูป
บทความ > การเลี้ยงปลา > อาหารและการกินของปลา
อาหารเม็ดแข็ง
3. อาหารสำเร็จรูป
การเลี้ยงปลาที่มีราคาในปัจจุบัน นิยมใช้อาหารสำเร็จรูป ทั้งนี้เพราะสะดวกต่อการให้อาหาร ง่ายต่อการคำนวณหาอัตราการให้และสามารถคาดคะเนผลผลิตได้ใกล้เคียงกับความเป็นจริง
อาหารสำเร็จรูปเป็น วัตถุดิบต่างๆ โดยที่ส่วนประกอบครบถ้วนตามความต้องการของปลาเพื่อนำไป สร้างเนื้อเยื่อของร่างกาย และนำไปสร้างพลังงาน
สูตรอาหารสำเร็จรูปที่ใช้เลี้ยงปลา ควรประกอบด้วยโปรตีนร้อยละ 20-60 ไขมันร้อยละ 4-18 แป้งร้อยละ 10-50 และมีค่าพลังงาน 3,000 กิโลแคลอรี นอกจากนั้นจะต้องมีส่วนผสมของเกลือแร่และวิตามินตามความต้องการของปลา
คุณสมบัติทางกายภาพของอาหาร มีความสำคัญพอๆ กับปริมาณของธาตุอาหารที่มีอยู่อย่างพอเพียง รูปและขนาดของอาหารจะต้องอยู่ในลักษณะที่ปลาชอบและยอมกิน คือ
3.1 อาหารสำหรับปลากินแพลงก์ตอน กินสาหร่ายรวมทั้งอาหารของลูกปลา ควรมีลักษณะเป็นผงแห้ง เป็นละอองแขวนลอยในน้ำ หรือเป็นก้อนอ่อน ส่วนผสมของอาหารควรจะคงรูป เช่น ทำให้ข้น ทำให้เป็นก้อนหรือเป็นแป้งเปียก ด้วยการผสมกับแป้งมัน แป้งข้าวเหนียว หรือเจลาติน ทำเป็นผงด้วยการตากแห้งแล้วกรองด้วยตะแกรงหรือทำให้เป็นเส้นด้วยเครื่องบด
3.2 อาหารเม็ด อาหารเม็ดสะดวกต่อการเก็บรักษา การขนส่ง และเหมาะสมกับการใช้เครื่องให้อาหารอัตโนมัติ เครื่องที่ใช้ทำอาหารเม็ดมีหลายแบบ อาหารดังกล่าวมี ความชื้นร้อยละ 10-40 อาจจมหรือลอยน้ำแล้วแต่จะหัดให้ปลากิน อาหารเม็ดแบ่งเป็น 2 ประเภท คือ
ก. อาหารเม็ดแข็ง ทำด้วยการผ่านส่วนผสมอาหารที่เป็นผงเข้าเครื่องทำเม็ดที่มีความเร็วสูงเติมด้วยไอน้ำ (น้ำร้อยละ 4-6) เพื่อให้อาหารลอดรูออกมาสะดวกและทำให้แป้งดิบที่ผ่านความร้อนมีลักษณะเป็นวุ้น ทำหน้าที่เป็นตัวประสานจับตัวเป็นเม็ด ขนาดของเม็ดแตกต่างตามขนาดของปลาที่จะเลี้ยง
อาหารเม็ดแข็งมีส่วนดีคือ ไม่ทำให้น้ำในบ่อเลี้ยงปลาเน่าเสีย
ส่วนผสมของอาหารดังกล่าว จะต้องมีไขมันสูงตามปกติ
อาหารเม็ดไม่ควรมีความชื้นเกินกว่าร้อยละ 13 เพื่อป้องกันไม่
ให้เกิดการแปรสภาพโดยจุลินทรี หากมีความชื้นเกินเกณฑ์
ดังกล่าวควรจะนำไปใช้ทันที หรือเก็บไว้ในอุณหภูมิต่ำ หาก
ข.อาหารเม็ดอ่อน ส่วนผสมของอาหารดังกล่าวจะต้องมีไขมันสูง หรือมีความชื้นร้อยละ 18-2 ตราปกติอาหารไม่ควรมีความชื้นเกินร้อยละ 13 เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดแปรสภาพโดยจุลินทรี หากมีความชื้นเกินเกณฑ์ดังกล่าวควรนำไปใช้ทันที หรือเก็บไว้ที่อุณหภูมิต่ำ หากจะเก็บไว้นานควรเติมยากันราลงไปด้วย
การทำอาหารเม็ดให้ผลดีกว่า ก็เพราะว่าอาหารเม็ดมี ความคงตัวที่จะอยู่ในน้ำได้นานไม่สูญหายละลายไปในน้ำ การเตรียมอาหารนอกจากจะทำเป็นผงหรือเป็นเม็ดแล้ว วิธีการทำอาหารควรจะระมัดระวังไม่ให้วิตามินถูกทำลายด้วย
การให้อาหารปลามีปัจจัยต่างๆ เข้ามาเกี่ยวข้องด้วย เช่น ปริมาณอาหารที่ปลาต้องการ การกินอาหาร อุณหภูมิ และระยะเวลาการให้อาหาร เหล่านี้เป็นต้น
ปัญหาพื้นฐานอันแรกในการให้อาหารปลาก็คือ ปริมาณอาหารที่ปลาต้องการ หากให้อาหารน้อยเกินไป ปลาจะนำอาหารไปใช้สำหรับการดำรงร่างกาย และเหลือสำหรับการเจริญเติบโตเพียงส่วนน้อย การเปลี่ยนอาหารเป็นเนื้อปลา จึงต่ำมากหากเราให้อาหารมากเกินไป อาหารก็จะเหลือ
ปริมาณอาหารที่ปลาต้องการจะเพิ่มขึ้นตามขนาดของปลา แต่อัตราร้อยละความต้องการจะลดลง ตัวอย่างเช่น
| ขนาดความยาวเฉลี่ย (เซนติเมตร) | เปอร์เซ็นต์ของอาหารที่ให้ ต่อวันต่อน้ำหนักปลา | |
| 2.5-12 | 5.0 | |
| 12.0-15.6 | 4.0 | |
| 15.6-25.0 | 3.0 | |
| 25.0-28.5 | 2.5 | |
| 31.2 | 2.5 | |
No comments