การป้องกันและกำจัดโรคปลา
บทความ > การเลี้ยงปลาน้ำจืด > การป้องกันและกำจัดโรค
การป้องกันและกำจัดโรคปลา
ในธุรกิจ การเลี้ยงปลา ไม่ว่าจะเป็นปลาอะไรก็ตาม ปัญหาที่เกษตรกรผู้เลี้ยงปลาพบมากคือ การเกิดโรค ดังนั้นหากผู้เลี้ยงปลามีความรู้ และ ความเข้าใจบ้างเกี่ยวกับชนิดและสาเหตุของโรคปลา รวมทั้งวิธีป้องกันที่ดีก็จะทำให้ลดค่าใช้จ่ายในส่วนนี้ลงได้ และหากเราไม่รู้ว่าปลาเป็นโรค หรือเกิดได้อย่างไร เพื่อเป็นแนวทางในการรักษาป้องกัน พอจำแนกได้ดังนี้
โรคจากพยาธิภายนอก
โรคจุดขาว
ปลาที่เป็นโรคนี้จะมีจุดสีขาวขุ่น ขนาดเท่าหัวเข็มหมุดเล็กๆ กระจายอยู่ทั่วลำตัวและครีบ สาเหตุของโรคนี้คือโปรโตซัวชนิด ที่กินเซลล์ผิวหนังเป็นอาหาร เมื่อพยาธิโตเต็มที่จะออกจากตัวปลา โดยจมตัวลงสู่บริเวณก้นบ่อปลา และสร้างเกราะหุ้มตัวต่อจากนั้นจะมี การแบ่งเซลล์เป็นตัวอ่อนจำนวนมากมายภายในเกราะ เมื่อสภาวะภายนอกเหมาะสม เกราะหุ้มตัวจะแตกออกและตัวอ่อนของพยาธิจะ
ว่ายน้ำเข้าเกาะตามผิวหนังของปลา ส่วนมากจะพบโรคนี้กับปลาหลาย ชนิด เช่น ปลาสวาย ปลาดุก ปลาช่อน ปลานิล ฯลฯ
การป้องกันและรักษา
โรคนี้ยังไม่มีวิธีกำจัดปรสิตที่ฝังตัวอยู่ใต้ผิวหนังที่ได้ผลเต็มที่ แต่วิธีการที่ควรทำคือการทำลายตัวอ่อนในน้ำ หรือทำลายตัวแก่ ขณะว่ายน้ำอิสระโดยการใช้สารเคมีต่อไปนี้
1. ฟอร์มาลิน 150-200 ซีซีต่อน้ำ 1,000 ลิตร แช่นาน 1 ชั่วโมง สำหรับปลาขนาดใหญ่ หรือ 25-50 ซีซีต่อน้ำ 1,000 ลิตร แช่นาน 24 ชั่วโมง
2. มาลาได้ท์กรีน 1.6-1.25 กรัมต่อน้ำ 1,000 ลิตร แช่ไว้นาน 1/2 ชั่วโมง สำหรับปลาขนาดใหญ่ หรือ 0.15 กรัมต่อน้ำ 1,000 ลิตร นาน 24
ชั่วโมง หรือเมทธีลีนบลู 1-2 กรัมต่อน้ำ 1,000 ลิตร แช่ติดต่อกัน 7 วัน
3. มาลาได้ท์กรีน และฟอร์มาลิน ในอัตราส่วน 0.15 กรัม และ 25 ซีซีต่อน้ำ 1,000 ลิตร นาน 24 ชั่วโมง แช่ติดต่อกันประมาณ 7 วัน ควรเปลี่ยนน้ำใหม่ทุกวันและทำการแช่น้ำยาวันเว้นวัน จนกระทั่งปลามีอาการดีขึ้น วิธีนี้จะให้ผลดีโดยเฉพาะเมื่อน้ำมีอุณหภูมิประมาณ 28-30 องศาเซลเซียส อย่างไรก็ตามเนื่องจากปรสิตชนิดนี้ขยายพันธุ์ ได้อย่างรวดเร็ว ดังนั้นวิธีการป้องกันเป็นวิธีที่ดีที่สุดเพื่อไม่ให้ปลา ที่นำมาเลี้ยงติดเชื้อ ควรดำเนินการต่อไปนี้
1. ก่อนนำปลามาเลี้ยง ควรนำมาขังไว้ในที่กักกันก่อนประมาณ 7-10 วัน เพื่อตรวจดูว่ามีพยาธิติดมาหรือเปล่า เมื่อแน่ใจว่าไม่เป็นโรค จึงนำไปเลี้ยงต่อ
2. ป้องกันการลุกลามของโรคนี้โดยวิธีง่ายๆ คือเมื่อปลาเป็นโรคควรย้ายปลาออกจากตู้แล้วนำไปรักษา โดยใส่ฟอร์มาลิน 100-150 ซีซี ต่อน้ำ 1,000 ลิตร ลงในตู้เพื่อกำจัดปรสิต แล้วจึงทำการถ่ายน้ำทิ้ง
No comments