ปลาสวาย
บทความ > การเลี้ยงปลาน้ำจืด > ปลาสวาย
ปลาสวาย
ปลาสวายเป็นปลาน้ำจืดขนาดใหญ่ซึ่งพบเห็นอยู่ทั่วไป ทั้งในประเทศไทย กัมพูชา และเวียดนาม สำหรับประเทศไทยมีผู้นิยมเลี้ยงปลาสวายทั้งในบ่อและในกระชัง จังหวัดที่เลี้ยงปลาสวายในกระชังกันอย่างเป็นล่ำเป็นสันได้แก่ จังหวัดอุทัยธานี จังหวัดสวรรค์ โดยสร้างกระชังขนาดใหญ่เลี้ยงตามริมฝั่งน้ำ นับว่าเป็นปลาที่มีคุณค่าทางเศรษฐกิจพอสมควร เพราะเนื้อมีรสชาติดี มีปริมาณมาก นำมาปรุงเป็นอาหารได้หลายชนิด
ลักษณะและนิสัย
ปลาสวายเป็นปลาที่อยู่ในสกุลเดียวกับปลาเทโพ เพราะมีรูปร่างขนาด ลักษณะ ตลอดจนความเป็นอยู่เป็นไปในลักษณะเดียวกัน เป็นปลาไม่มีเกล็ด ลำตัวเรียวยาว ลักษณะด้านข้างค่อนข้างอวบกลมค่อนข้างตรง มีหลังส่วนหน้าลาดลงถึงปากและมีปากกวัางทู่ มีหนวดสั้น 2 คู่ มีกระโดงครีบหลัง 1 อัน และครีบอกข้างละ 1 คู่ ปลายหางยาวแล้วเว้าลึกเป็นแฉก หลังมีสีหม่น เข็มตามครีบจะมีสีเหลืองอ่อน ส่วนที่ปลายหาง ครีบหลัง และครีบอกจะมีสีค่อนข้างดำ
ปลาเทโพมีลักษณะส่วนสัดคล้ายคลึงกับปลาสวาย แต่ที่นับว่าแตกต่างใช้เป็นจุดสังเกตง่ายๆคือ ปลาเทโพมีจุดกลมดำที่เหนือโคน ครีบหู หรือ ที่ชาวบ้านเรียกว่า “หู” ข้างละหนึ่งจุด
ในประเทศไทย แหล่งที่พบปลาสวายมากที่สุดอยู่ในบริเวณลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยา และมักพบเห็นตามแม่น้ำ ลำคลอง ตั้งแต่จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ไปจนถึงจังหวัดนครสวรรค์ ปลาทั้งสองชนิดนี้มักจะว่ายรวมกันเป็นฝูงๆ อยู่ในน้ำลึกซึ่งมีกระแสน้ำไหลถ่ายเทได้ ชอบรวมกลุ่มพักอยู่ในที่ร่มใกล้พันธุ์ไม้น้ำ เช่น ตามแพผักบุ้งที่มีกร่ำแพสนุ่น หรือใต้กอผักตบชวา ปลาสวายเป็นปลาที่ตกใจง่ายเมื่อถูกรบกวนหรือถูกทำอันตราย
ลักษณะเพศของปลาสวายและการขยายพันธุ์
ลักษณะเพศ ปลาสวายตัวผู้มีท้องเรียบไม่นุ่ม พื้นท้องแข็งกว่าตัวเมีย ลักษณะช่องเพศเป็นรูปวงรี แคบเล็ก มีสีแดงอ่อน เมื่อใช้มือบีบที่ช่องเพศเบาๆ จะมีน้ำเชื้อสีขาวไหลออกมาให้เห็นเด่นชัด ส่วนตัวเมียมีลักษณะที่พอสังเกตได้ชัด คือบริเวณท้องอูมเป่ง กลมนูนออกมาเห็นได้ถนัด พื้นท้องมีผิวเนียนนุ่ม ลักษณะของช่องเพศเป็นรูปรี มีขนาดกว้างใหญ่กว่าของตัวผู้ นอกจากนั้นตรงบริเวณช่องเพศยังมี ลักษณะพองเป่งปรากฏเป็นสีแดง
ฤดูและแหล่งวางไข่ ปลาสวายจะวางไข่ตามแหล่งน้ำธรรมชาติ ในบริเวณที่มีน้ำท่วมในฤดูน้ำมาก ซึ่งอยู่ในช่วงเดือนมีนาคมถึงเดือนพฤษภาคม ไข่ปลาสวายจะฟักออกเป็นตัวในระยะเวลา 27–33 ชั่วโมง หลังจากวางไข่ที่อุณหภูมิ 28-31 องศาเซลเซียส
การนำลูกปลาสวายจากแหล่งน้ำธรรมชาติ
การนำลูกปลาสวายจากแหล่งน้ำธรรมชาตินิยมใช้เครื่องมือจับปลาแบบเครื่องกันที่เรียกว่า "ไซมาน” หรือ แห และอาจใช้ลอบยืนได้ โดยใช้กล้วยสุกหรือปลาเน่าเป็นเหยื่อล่อ การจับลูกปลาสวายจากแหล่งน้ำธรรมชาติจะจับลูกปลาได้มากในเดือนสิงหาคมถึงเดือนกันยายน หากว่าปีใดฝนตกเร็วกว่าปกติ ก็สามารถจับลูกปลาได้เร็วขึ้น ปีไหนฝนตกชุกน้ำบริบูรณ์ ก็สามารถจับลูกปลาได้มาก เพราะลูกปลาสวายชอบผุดว่ายขึ้นสู่ผิวน้ำเสมอๆ หากเรานำอาหารไปให้ปลาก็จะผุดขึ้นบ่อยครั้ง ปลาสวายจะไม่กระโดดขึ้นเหนือผิวน้ำจึงเหมาะอย่างยิ่งที่จะเลี้ยงในกระชังเพราะถึงแม้ว่าปากของกระชังจะอยู่สูงกว่าระดับน้ำเล็กน้อย และไม่มีฝาปิดปากกระชังก็ตาม ปลาก็จะไม่กระโจนออก แต่การเลือกทำเลเลี้ยงในกระชังต้องอยู่ในแม่น้ำลำคลอง ไม่มีเรือยนต์หรือเรือหางยาวสัญจรไปมามากนัก เพราะปลาสวายเป็นปลาที่ตื่นตกใจง่าย หากจะเลี้ยงในบ่อที่มีทางระบายน้ำถ่ายเทได้สะดวก นับว่าเหมาะกว่าการเลี้ยงในกระชังตามแม่น้ำลำคลอง
No comments